Arteterapia – terapia przez sztukę. Same te słowa budzą już emocje. Dla jednych – osób, które być może same tworzą, malują, dążą do samorozwoju – mogą wzbudzać uczucia zaciekawienia, ekscytacji, radości.
A w szkole muzycznej… warsztaty dotyczące komunikacji opartej na porozumieniu bez przemocy.
Przed Świętami Bożego Narodzenia odwiedziłyśmy Szkołę Muzyczną na ul. Miodowej w Warszawie. W dwóch klasach przeprowadziłyśmy kreatywne warsztaty arteterapii. Główne obszary, jakie poruszałyśmy to: relacje, ocenianie i rywalizacja, rozwiązywanie konfliktów, wyznaczanie granic i asertywność. Dzieciaki m.in. malowały do muzyki klasycznej, a przy tym uczyły się współpracy i komunikacji opartej na wzajemnym zrozumieniu, szacunku i empatii:) Wyobraźcie sobie młodzież, która na co dzień ciężko pracuje, ćwiczy po kilka godzin dziennie na instrumentach, startuje w konkursach muzycznych i zdaje co pół roku stresujące egzaminy… nagle chwyta w dłonie farby i na wielkim formacie, malując palcami, daje upust spontanicznej radości, która nie podlega żadnym wymaganiom ani ocenie. Ach, to było TO! 🙂
Zabawa, kolor, ruch, rozmach, ekspresja, abstrakcja – wszystko to jest wskazówką dla nas i motorem do dalszych rozmów na temat poruszanych zagadnień.
Sztuka, w tym muzyka i malarstwo, daje niesamowite możliwości komunikowania się, bez słów. Na bazie arteterapeutycznych ćwiczeń, wiele można przepracować i zrozumieć. Tak też było w tym przypadku 🙂 Wspaniałe dzieciaki!
W lutym 2018 czeka nas jeszcze spotkanie z kadrą pedagogiczną. Już nie możemy się doczekać!
A o to kilka zdjęć z naszych spotkań z dziećmi i młodzieżą w szkole muzycznej:
© Anna Sikorska SensArte Centrum Arteterapii w Warszawie
Końcówka poprzedniego roku – był dla nas okres szkoleniowy – czas szkoleń z arteterapii! Na początku grudnia odbyło się szkolenie „Arteterapia. Przez Sztukę do Rozwoju„. Szkolenie to obejmowało wiedzę z zakresu podstawowych technik arteterapii, w tym wielu ćwiczeń arteterapeutycznych, podstaw relacji terapeutycznej i kontaktu z pacjentem, naukę projektowania warsztatów arteterapii wraz ze scenariuszami. W ramach drugiego dnia szkolenia Uczestnicy doświadczali również procesu arteterapii na samych sobie podczas intensywnych warsztatów.
Podczas szklenia Uczestnicy nie tylko zdobywali nową wiedzę, ale przede wszystkim uczyli się, jak wykorzystać ją w praktyce, w odniesieniu do konkretnych sytuacji i problemów terapeutycznych.
Poniżej zamieszczamy zdjęcia oraz krótki film ze szkolenia 🙂
Kolejne szkolenie „Arteterapia. Przez sztukę do rozwoju” – 12-13 maj 2018
Już można rezerwować miejsce!
Więcej informacji: –> SZKOLENIE „ARTETERAPIA. PRZEZ SZTUKĘ DO ROZWOJU”
Zobacz także galerię zdjęć 🙂
© Anna Sikorska SensArte – Centrum Arteterapii
Ostatnio odwiedziłam dzieci z „Zerówek” w jednej z warszawskich szkół. Dzieci poznawały instrumenty z całego świata, ale nie były to zwykłe instrumenty a… instrumenty specjalnie przeznaczone do relaksacji. Dzieci same tworzyły muzykę relaksacyjną i relaksowały się przy niej. Oglądały również muzyczne doświadczenia, jak fale dźwiękowe poruszają wodą i piaskiem. Podczas warsztatów rozmawialiśmy między innymi o: odpoczynku, relaksie, zdrowiu, muzyce i działaniu dźwięku. Okazało się, że dzieciom relaks najbardziej kojarzył się z… morzem! I, chociaż morza na miejscu nie mieliśmy, to z pomocą w relaksie przybył nam pewien instrument – bębenk oceaniczny. Dzieci mogły wyobraźnią przenieść się na ciepła plażę i posłuchać szumu fal.
Już po warsztatach zaczęłam się jednak zastanawiać, czy nie jest to znaczące, że odpoczynek, dzieci utożsamiały przede wszystkim z hamakiem, morzem i wakacjami?
Czy tylko na wakacjach możemy odpoczywać?
Pewnie większość z Was powie – oczywiście że NIE.
Niby nie, a jednak mało było wśród dzieci odpowiedzi typu – w domu, przy muzyce, podczas spaceru, itp.
I tu moje kolejne pytanie: Jak myślicie, czy świadomość dzieci dotycząca potrzeby relaksu i odpoczynku na co dzień, jest potrzebna?
Oczywiście, że TAK, już w szkole, a nawet wcześniej. Jeżeli od najmłodszych lat nie będziemy dzieciom wpajać, że odpoczynek jest ważny, nie będą z tego zdawały sobie sprawy w dorosłym życiu. A nawet jak będą tego świadome, to ciężko im będzie wcielić to w życie. My, dorośli, zmagamy się z trudnościami codziennych spraw, z obowiązkami, powinnościami i coraz to nowymi wyzwaniami. Odpoczynek i czas dla samych siebie często odkładamy na później: „nie mam czasu”, „później odpocznę”, „odpocznę po śmierci”, „od wieków nie czytałam dobrej książki” , „zasypiam na stojąco”, „marzę o wakacjach”… – znacie to? Kto z Was regularnie w ciągu dnia poświęca chociaż pół godziny, czy choćby 15 minut na prawdziwy odpoczynek (czyli bez smartfona w ręku, i telewizora przed oczami) i regenerację organizmu? Kto systematycznie relaksuje się w ciągu dnia? Kto pozwala sobie na chwilę dla siebie?
Większość z Was powie, ze nie ma na to szans, bo praca, dwójka dzieci, szkoła… ale czy na pewno tak jest?
Głęboki oddech, cisza, spokój. Wszystko leży w naszych głowach. Tego można się nauczyć, ponieważ czas na odpoczynek w ciągu dnia, to nawyk. Można go w sobie wypracować. A uczyć się tego warto już od dziecka, aby później żyć zdrowiej, dłużej, szczęśliwiej i aby być świadomym swoich potrzeb, których często nie dostrzegamy w wirze pędzącego życia.
Dlaczego odpoczynek w ciągu dnia jest taki ważny?
Ponieważ nasz mózg potrzebuje odpoczynku, aby „przetrawić” zdobyte informacje, zdobyć gotowość do dalszej aktywności i zregenerować się. Podczas dnia wystarczy nawet 15 minut na sen, aby „doładować się” energią i poprawić tym jakoś swojego funkcjonowania. Brak odpoczynku wpływa na obniżenie poziomu koncentracji, zdolności zapamiętywania i kojarzenia faktów, a także przy utrzymującym się przemęczeniu i stresie, przyczynia się do powstawania m.in takich chorób jak depresja. Ciągłe przemęczenie, brak snu i zbyt duże „eksploatowanie” siebie, wiąże się również z chorobami układu immunologicznego, chorobami tarczycy, serca, a nawet i nowotworami. Psychika z ciałem jest nierozerwalnie połączona. Więc na zdrowy rozsądek: co się stanie, jeśli psychicznie i fizycznie będziemy stale przemęczeni? Nasze ciało nie wytrzyma.
Mając to na względzie, zachęcam do relaksu i systematycznego odpoczywania.
Na arteterapię przychodzą często ludzie zestresowani, mający problemy ze snem, uwikłani często w trudne sytuacje rodzinne i zawodowe. Zawsze wtedy rozmawiamy o potrzebach, emocjach i możliwościach zmiany nawyków związanych z odpoczynkiem. Jednym ze sposobów na zmianę nawyków, jest zapisywanie momentów na relaks w ciągu doby, w specjalnie do tego przeznaczonym zeszycie. Lub w kalendarzu. Można również ustawiać sobie alarm w telefonie, aby pamiętać o tym w gonitwie dnia. Nawykiem jest także stosowanie ćwiczeń oddechowych obniżających napięcie i relaksujących mięśnie. Można odpoczywać słuchając muzyki albo po prostu usiąść w biurze przy zamkniętych drzwiach i zamknąć oczy na 15 minut. Wiem, że w niektórych kręgach zawodowych taki czas może być trudny do wygospodarowania, jednak nie jest niemożliwy.
Chcąc nauczyć dzieci nawyków relaksowania się, warto przyjrzeć się najpierw samemu sobie. Dlaczego? Ponieważ swoim zachowaniem, wpajamy podobne wzorce naszym własnym dzieciom.
Więc powiedz, jak Ty się lubisz relaksować?
Każde dziecko jest kreatywne. Każdy z nas urodził się z darem twórczości i z naturalną chęcią do tworzenia. Niestety dar ten bardzo często zostaje zagłuszony, lub wmówione jest nam, że go nie posiadamy. Większość z nas, dorosłych, lubiło malować jak było dziećmi. Co się więc stało, że teraz na pytanie: „Czy możesz mi coś narysować?”, padnie odpowiedź: „nie potrafię.”? Czy faktycznie nie potrafimy, czy tylko nam się wydaje, że nie potrafimy? Kontakt ze sztuką (m.in. plastyką, muzyką, tańcem) rozwija kreatywność. Bycie kreatywnym daje możliwość lepszego radzenia sobie z problemami, pomaga nawiązywać kontakty i przełamywać bariery. Jak więc wychować nasze dzieci na kreatywne w przyszłości? Jak nie pozwolić na to, aby ich naturalna chęć do tworzenia zanikła?
Dziecko uczy się kreatywności przez cały okres dorastania. W pewnym momencie jednak dociera do punktu, gdzie jemu samemu trudno jest już zrobić więcej. Jeżeli my- rodzice, nie damy mu przestrzeni do tworzenia i nie nakierujemy odpowiednio, możemy spowodować zamknięcie się dziecka na chęć doświadczania nowości. Dziecko zamknięte w ramach kartki A4 lub w liniach kolorowanki, nie jest w stanie dać upustu swoim galopującym pomysłom. Pamiętajmy, że potrzeba twórczej wypowiedzi jest nieodłącznym elementem naszego życia. Już w epoce kamienia ludzie wykształcili umiejętność malowania oraz przekazywania swoich myśli za pomocą linii, kresek i punktów. Dziecku łatwiej jest wyrazić emocje w rysunku niż słowami – jest to dla niego naturalnym sposobem komunikacji. W rysunkach widać wiele z życiowych trosk i aktualnych tematów ważnych dla dzieci.
Ważne dla rodziców – o rysowaniu.
Dziecko od najmłodszych lat sięga po kredki i tworzy, a jego dziecięca twórczość ewoluuje i przechodzi różne etapy. Każdy rodzic obserwuje, jak zmieniają się rysunki malucha. Z początku widzi, jak jego pociecha rysuje tzw. bazgroty – kreski bezładne, niekontrolowane, chaotyczne, wynikające z potrzeby ruchu. Zazwyczaj pierwszym namalowanym kształtem jest owal. Później w wieku 3-4 lat w rysunku dziecka pojawiają się kolejne elementy, zaczyna tworzyć się postać, zwana głowonogiem, potem głowotułowiem. Pojawia się więcej szczegółów postaci, takich jak stopy, palce, włosy. Jest to jednak wciąż rysunek statyczny i pozbawiony realnych proporcji. W tym czasie dziecko również zaczyna malować proste elementy przyrody i zwierzęta. W wieku 5-6 lat u niektórych dzieci pojawia się już ruch w obrazku. Rysunki są coraz bardziej bogate treściowo, a treść jest adekwatna do problemów i sytuacji, które bezpośrednio dotyczą dziecka. Ok 10 roku życia dziecko wchodzi w fazę schematu wzbogaconego, czyli jego postacie i obiekty nabierają realnych kształtów, obrazek wypełnia się szczegółami i ma logiczny sens. Wtedy też młody człowiek zaczyna wzorować się na innych i kopiować, a jego kreatywność może zmaleć. Przy nieumiejętnym podejściu opiekunów do dziecięcej twórczości, może dojść do KRYZYSU TWÓRCZEGO. Rysowanie na małych formatach, kolorowanie gotowych obrazków, malowanie według stałych schematów, a przede wszystkim ostra krytyka lub ciągłe porównywanie do innych dzieci, powoduje zatrzymanie się kreatywnego tworzenia. Dziecko może nawet całkowicie przestać malować. Zacznie mówić: „Nie potrafię”. To tyczy się nie tylko aktywności plastycznej, ale i muzycznej. Dzieci są kopalnią kreatywnych pomysłów, jeżeli tylko my – dorośli, damy im na to przestrzeń. To od nas zależy, czy nasze dziecko rozwinie w sobie kreatywność, którą będzie mogło wykorzystać w swoim dorosłym życiu.
Po co ta sztuka?
Kontakt ze sztuką pozytywnie wpływa na rozwój prawej półkuli mózgu, która odpowiada m.in. za wyobraźnię, kreatywność, wyobraźnię przestrzenną, empatię, intuicję, emocjonalność, ekspresję, spontaniczność i zdolności artystyczne. Większa kartka papieru daje więcej możliwości do ekspresyjnego wyrażenia siebie, wyjścia ze schematów, eksperymentowania z barwami, kształtami i formami. Dzięki zabawie ze sztuką, współpracy w grupie z rodzicami i kolegami i dzięki wspólnemu tworzeniu, dzieci uczą się komunikacji, rozwijają inteligencję, nabywają umiejętności rozwiązywania napotkanych problemów. Dlatego pracujmy z dziećmi jak najczęściej i wykorzystujmy do zabawy z nimi materiały, które mamy w domu – nie tylko kartki A4. Możemy tworzyć zwierzęta z rurek po papierze toaletowym lub instrumenty z opakowań po jogurtach i z kaszy. Dajmy im czasem ograniczoną ilość kolorów farb – niech same odkrywają nowe barwy i połączenia kolorystyczne. Pomagajmy im poznawać świat wychodząc ze stereotypowych rozwiązań. To od nas zależy, jak przygotujemy dziecko do jego przyszłego, dorosłego życia.
Powodzenia Drodzy Rodzice!
© Anna Sikorska
