Co nam daje sztuka?

Co nam daje sztuka?

6 wskazówek do lepszego życia ramię w ramię ze sztuką!

Kontakt ze sztuką to jedno z najważniejszych doświadczeń, jakie możemy sobie zapewnić. Ważnych pod kontem poznawczym, emocjonalnym, estetycznym, rozwijającym kreatywność i poszerzającym horyzonty. Nie bez przyczyny arteterapia opiera się na sztuce i to właśnie z niej czerpie w swoich działaniach mających na celu rozwojowe i terapeutyczne wsparcie dzieci i dorosłych. Sztuka może nas wzruszać, zachwycać, zachęcać do refleksji i pomagać nam lepiej zrozumieć samych siebie i otaczający nas świat. W dzisiejszych czasach, pełnych stresu i chaosu, kontakt ze sztuką jest bardziej ważny niż kiedykolwiek wcześniej. Sztuka staje się ostoją tego, co pęd życia stara się nam ukraść, czyli spokój, wewnętrzną radość, harmonię. 

Oto kilka korzyści, jakie daje nam kontakt ze sztuką.

  1. Sztuka umożliwia zrozumienie i nazwanie emocji: sztuka może pomagać w ujawnianiu i przetwarzaniu emocji poprzez tworzenie przestrzeni do ekspresji i interpretacji. Oglądanie obrazów, czytanie wierszy lub słuchanie muzyki może pomóc w uwolnieniu emocji, w doświadczeniu ich, zaobserwowaniu swoich emocji i wyrażeniu ich.
  2. Sztuka pomaga w rozwijaniu wyobraźni i kreatywności: dzieła sztuki mogą nas zainspirować do wymyślenia czegoś nowego lub zobaczenia rzeczy w zupełnie inny sposób. Sztuka poszerza nasze horyzonty postrzegania rzeczywistości.
  3. Sztuka przyczynia się do poprawiania nastroju: sztuka może poprawić nasz nastrój i pomóc nam odzyskać równowagę emocjonalną. Oglądanie pięknych obrazów, słuchanie relaksującej muzyki lub uczestnictwo w teatralnym spektaklu może pomóc w wyregulowaniu trudnych emocji, pozbyciu się napięć i osiągnięciu wewnętrznego spokoju i harmonii.  
  4. Sztuka pomaga uczyć się o świecie: poprzez oglądanie filmów, czytanie powieści lub słuchanie muzyki, możemy lepiej zrozumieć kulturę, historię i problemy społeczne ludzi różnych epok i rozmaitych kręgów kulturowych.  
  5. Sztuka wspiera rozwój dzieci: wpływa na ich dziecięcą wrażliwość, inteligencję emocjonalną, jakość współistnienia w danej grupie społecznej i na budowanie relacji z innymi. Zarówno patrzenie na sztukę innych jak i samo tworzenie sztuki może wspierać rozwój talentów, poczucie własnej sprawczości i poczucie własnej wartości. Poprzez uczestnictwo w różnych formach sztuki, takich jak teatr, muzyka czy taniec, dzieci mogą rozwijać swoją wyobraźnię, kreatywność i zdolność do ekspresji emocji. Uczestnictwo w zajęciach artystycznych może również pomóc dzieciom w nauce koordynacji ruchowej i koncentracji, a także w rozwijaniu ich zainteresowań i zdolności manualnych.

6. Sztuka wspiera rozwój i terapię dorosłych: na tym bazuje między innymi arteterapia, która wykorzystuje rozmaite działania twórcze, by w terapii dorosłych przede wszystkim pomóc im wypowiedzieć się – sztuka staje się językiem, katalizatorem emocji i myśli, wewnętrznym światem przelanym „na papier”. Dzięki sztuce osoba dorosła nie tylko koi swoje zmysły, ale też może głębiej poznać samego siebie. W końcu, jak powiedział Lew Tołstoj: „Sztuka nie jest przyjemnością, pocieszeniem ani rozrywką; sztuka to wielka sprawa. Sztuka jest organem ludzkiego życia, przekształcającą rozsądną percepcję człowieka w emocje”.

Pamiętam jak na II Kongesie „OtwArte”, który współorganizowałam z Katarzyną Góralczyk w 2021 roku, Mary Rockwood Line – amerykańska arteterapeutka, opowiadała o swojej przemianie, której doświadczyła dzięki sztuce. Malując swoje portrety zaczęła wychodzi ze stanów depresyjnych. Wraz ze zmianą jej nastroju, zmieniały się także jej obrazy. Stawały się bardziej świetliste i optymistyczne. A proces, który obserwowała podczas tworzenia, dawał jej motywację do dalszych działań. Teraz zachęca innych do kontaktu ze sztuką, by znaleźli w sobie pokłady życiowej energii i doświadczyli jej leczącego działania. To samo obserwuję podczas pracy arteterapeutycznej z pacjentami. Obrazy i rysunki, które z początku przeniknięte są odcieniami czerni, zawierają niewielką ilość szczegółów i pokazują wewnętrzne cierpienie, z czasem rozkwitają jak sami autorzy – nabierają barw, zauważane są nowe detale i w końcu stają się dowodem zdrowienia i wewnętrznej przemiany.

A jak Ty korzystasz ze sztuki? Może chodzisz do muzeum, może sam/a tworzysz, może uczysz plastyki lub malarstwa? Jakie formy sztuki interesują Cię najbardziej? I dlaczego? Co ta sztuka Ci daje?

Zastanów się nad tym. Zapraszam do komentowania artykułu pod spodem. Wasze wypowiedzi będą wspaniałą inspiracją dla innych, a Wam pozwolą zebrać myśli i wziąć coś dla siebie. 

Niech moc sztuki będzie z Wami!

Anna Sikorska

KREATYWNOŚĆ i SZTUKA W ROZWOJU DZIECKA

KREATYWNOŚĆ i SZTUKA W ROZWOJU DZIECKA

Każde dziecko jest kreatywne. Każdy z nas urodził się z darem twórczości i z naturalną chęcią do tworzenia. Niestety dar ten bardzo często zostaje zagłuszony, lub wmówione jest nam, że go nie posiadamy. Większość z nas, dorosłych, lubiło malować jak było dziećmi. Co się więc stało, że teraz na pytanie: „Czy możesz mi coś narysować?”, padnie odpowiedź: „nie potrafię.”? Czy faktycznie nie potrafimy, czy tylko nam się wydaje, że nie potrafimy? Kontakt ze sztuką (m.in. plastyką, muzyką, tańcem) rozwija kreatywność. Bycie kreatywnym daje możliwość lepszego radzenia sobie z problemami, pomaga nawiązywać kontakty i przełamywać bariery. Jak więc wychować nasze dzieci na kreatywne w przyszłości? Jak nie pozwolić na to, aby ich naturalna chęć do tworzenia zanikła?

Dziecko uczy się kreatywności przez cały okres dorastania. W pewnym momencie jednak dociera do punktu, gdzie jemu samemu trudno jest już zrobić więcej. Jeżeli my- rodzice, nie damy mu przestrzeni do tworzenia i nie nakierujemy odpowiednio, możemy spowodować zamknięcie się dziecka na chęć doświadczania nowości. Dziecko zamknięte w ramach kartki A4 lub w liniach kolorowanki, nie jest w stanie dać upustu swoim galopującym pomysłom. Pamiętajmy, że potrzeba twórczej wypowiedzi jest nieodłącznym elementem naszego życia. Już w epoce kamienia ludzie wykształcili umiejętność malowania oraz przekazywania swoich myśli za pomocą linii, kresek i punktów. Dziecku łatwiej jest wyrazić emocje w rysunku niż słowami – jest to dla niego naturalnym sposobem komunikacji. W rysunkach widać wiele z życiowych trosk i aktualnych tematów ważnych dla dzieci.

Ważne dla rodziców – o rysowaniu.

Dziecko od najmłodszych lat sięga po kredki i tworzy, a jego dziecięca twórczość ewoluuje i przechodzi różne etapy. Każdy rodzic obserwuje, jak zmieniają się rysunki malucha. Z początku widzi, jak jego pociecha rysuje tzw. bazgroty – kreski bezładne, niekontrolowane, chaotyczne, wynikające z potrzeby ruchu. Zazwyczaj pierwszym namalowanym kształtem jest owal. Później w wieku 3-4 lat w rysunku dziecka pojawiają się kolejne elementy, zaczyna tworzyć się postać, zwana głowonogiem, potem głowotułowiem. Pojawia się więcej szczegółów postaci, takich jak stopy, palce, włosy. Jest to jednak wciąż rysunek statyczny i pozbawiony realnych proporcji. W tym czasie dziecko również zaczyna malować proste elementy przyrody i zwierzęta. W wieku 5-6 lat u niektórych dzieci pojawia się już ruch w obrazku. Rysunki są coraz bardziej bogate treściowo, a treść jest adekwatna do problemów i sytuacji, które bezpośrednio dotyczą dziecka. Ok 10 roku życia dziecko wchodzi w fazę schematu wzbogaconego, czyli jego postacie i obiekty nabierają realnych kształtów, obrazek wypełnia się szczegółami i ma logiczny sens. Wtedy też młody człowiek zaczyna wzorować się na innych i kopiować, a jego kreatywność może zmaleć.  Przy nieumiejętnym podejściu opiekunów do dziecięcej twórczości, może dojść do KRYZYSU TWÓRCZEGO. Rysowanie na małych formatach, kolorowanie gotowych obrazków, malowanie według stałych schematów, a przede wszystkim ostra krytyka lub ciągłe porównywanie do innych dzieci, powoduje zatrzymanie się kreatywnego tworzenia. Dziecko może nawet całkowicie przestać malować. Zacznie mówić: „Nie potrafię”. To tyczy się nie tylko aktywności plastycznej, ale i muzycznej. Dzieci są kopalnią kreatywnych pomysłów, jeżeli tylko my – dorośli, damy im na to przestrzeń. To od nas zależy, czy nasze dziecko rozwinie w sobie kreatywność, którą będzie mogło wykorzystać w swoim dorosłym życiu.

Po co ta sztuka?

Kontakt ze sztuką pozytywnie wpływa na rozwój prawej półkuli mózgu, która odpowiada m.in. za wyobraźnię, kreatywność, wyobraźnię przestrzenną, empatię, intuicję, emocjonalność, ekspresję, spontaniczność i zdolności artystyczne. Większa kartka papieru daje więcej możliwości do ekspresyjnego wyrażenia siebie, wyjścia ze schematów, eksperymentowania z barwami, kształtami i formami. Dzięki zabawie ze sztuką, współpracy w grupie z rodzicami i kolegami i dzięki wspólnemu tworzeniu, dzieci uczą się komunikacji, rozwijają inteligencję, nabywają umiejętności rozwiązywania napotkanych problemów. Dlatego pracujmy z dziećmi jak najczęściej i wykorzystujmy do zabawy z nimi materiały, które mamy w domu – nie tylko kartki A4. Możemy tworzyć zwierzęta z rurek po papierze toaletowym lub instrumenty z opakowań po jogurtach i z kaszy.  Dajmy im czasem ograniczoną ilość kolorów farb – niech same odkrywają nowe barwy i połączenia kolorystyczne. Pomagajmy im poznawać świat wychodząc ze stereotypowych rozwiązań. To od nas zależy, jak przygotujemy dziecko do jego przyszłego, dorosłego życia.

Powodzenia Drodzy Rodzice!

 

© Anna Sikorska